Op het Martelarenplein in Brussel is het gedenkteken opgericht ter nagedachtenis van de
gesneuvelden gevallen tijdens de strijd om de onafhankelijkheid van België in 1830. In de
crypte van dit monument staat tussen talloze andere de naam gebeiteld “DIAMENDEL
Jean-Baptist, Londerzeel”.
In het bevolkingsregister en eveneens in het geboortenregister van Londerzeel komt de
naam van deze man voor, zij het met een kleine variante in de schrijfwijze van zijn naam.
In de tienjaarlijkse tabel van geboorten, huwelijken en overlijdens over de periode van 21
september 1802 tot 1 januari 1813, wordt hij vermeld als “DEAMANDEL Jean-Baptist
Louis”. Hij is geboren op 17 maart 1804, in de republikeinse tijdrekening 26 Ventôse,
12de jaar van de Franse republiek.
Zijn geboorteakte is als volgt opgemaakt :
Nr. 61 - Gemeente Londerseel, bestuurlijk arrondissement van Brussel. Geboorteakte van
Jean-Baptist De Amandel, zoon van Jean De Amandel, gehuisvest te Londerseel, beroep
notaris, oud 35 jaar en geboren te Humbeke en van Marie Françoise Peeters, gehuisvest te
Londerseel, gehuwd, oud 34 jaar en geboren te Humbeke. Het geslacht van het kind wordt
erkend als zijnde mannelijk. Eerste getuige, Joseph Matelinck, oud 48 jaar, gehuisvest te
Londerseel, sectie Noord Mechelstraat, beroep veldwachter. Tweede getuige, Pierre Joseph
Doremans, oud 28 jaar, gehuisvest te Londerseel, sectie Midden Kerkstraat, beroep
veldwachter. Gedaan op aangifte van de vader van het kind, Jean De Amandel. Volgens de
wet door mij ondergetekende vastgesteld, Jacques Joseph Noël, burgemeester van Londerseel, de functies uitoefenend van openbaar officier van de burgerlijke stand.
br>
België scheurde zich in 1830 af van Nederland. Dit gebeurde op 25 augustus toen in de
Muntschouwburg van Brussel de opera “De Stomme van Portici” van Esprit Auber
opgevoerd werd. Deze opera gaat over de succesvolle opstand van de Napolitanen tegen
hun Spaanse bezetters. Aangestoken door het voorbeeld van de Napolitanen, stormde de
menigte de straat op en onder het zingen van de meeslepende krijgs- en volksliedjes uit de
opera, viel zij de woningen aan van regeringsgezinde personaliteiten.
Zo ontstonden de rellen die leidden tot een algemene opstand in Brussel. De toenemende
werkloosheid, sociale problemen in Wallonië en de mislukte oogst van 1829 vooral in
Vlaanderen hadden tot grote verbittering geleid. Op 27 september 1830 moesten de
Nederlandse troepen te stad ontruimen en in oktober verlieten zij geheel België, behalve
de citadel van Antwerpen.
Tijdens deze ongeregeldheden is Londerzelenaar Jean-Baptist De Amandel om het leven
gekomen.
In archieven van de stad Brussel berust een register met de namen, voornamen, plaats van
geboorte en andere gegevens van de personen die vervoerd en verzorgd werden tijdens de
septemberdagen van 1830 in de hospitalen van Brussel. Ook zijn de aard van hun
kwetsuren aangeduid en de gevolgen hiervan, en tevens de vergoedingen die toegekend
werden aan de gekwetsten en de familie van de gesneuvelden.
Dit register werd gedeponeerd in de stadsarchieven op 30 april 1862.
De authenticiteit van het document werd bevestigd door de leden van de centrale
commissie voor hospitalen en klinieken en de directeurs van het hospitaal, opgericht op
last van het Voorlopig Bewind.
In de alfabetische lijst van het register staat opgetekend : DIAMENDEL Jean-Baptist,
geboren te Londerzeel, oud 26 jaar, beroep bakkersgast, wonende te Brussel
Schaarbeekstraat 130, gehuwd, vader van vier kinderen, overleden weggevoerd naar het
Sint-Janshospitaal op 23 september 1830.
Niemand zal ooit de gebeurtenissen kunnen achterhalen die aanleiding gaven tot dit
drama. Een rijke erfgenaam, ontsproten uit een familie met groot aanzien en welstand,
uitgeweken naar de hoofdstad waar hij een zeer bescheiden werkgelegenheid vond om in
zijn onderhoud en dat van zijn vrouw en vier kinderen te voorzien. Hij werd een der
slachtoffers van de strijd om de onafhankelijkheid en zijn naam staat in het goud
geschreven op het herdenkingsmonument van het Martelarenplein.
Bron: (Gemeentearchief Londerzeel - particulier archief)
De Kroniek van Londerzeel - Marcel Slachmuylders - Geschied- en Heemkundige Kring van Londerzeel v.z.w. - D/1998/8302/1